Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Μιλτιάδης Παπαϊωάννου είναι ο πρώτος, στην ουσία, βουλευτής με ρόλο στην κυβέρνηση που ασκεί κριτική για τα όσα διημείφθησαν στις Βρυξέλλες και την απόφαση για το μηχανισμό στήριξης με τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Χαρακτηρίζει αδυναμία της Ένωσης να αντιμετωπίσει παρόμοια ζητήματα, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι είναι στρατηγικό λάθος η συμμετοχή του ΔΝΤ. Μάλιστα, σε αντιδιαστολή με όλους εκείνους που σήμερα πανηγυρίζουν από τις αποφάσεις που ελήφθησαν, τονίζει με έμφαση ότι η μόνη απόφαση που ελήφθη ήταν αυτή του κ. Τρισέ που δίνει ανάσα στις ελληνικές τράπεζες.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής Μιλτιάδης Παπαϊωάννου δεν διστάζει να πει τα πράγματα με το όνομά τους. ʼλλωστε, ως βουλευτής της Β΄ Αθηνών, ο οποίος έρχεται σε απευθείας επαφή με τους ψηφοφόρους και τον παλμό τους για όλα όσα καλούνται  να πληρώσουν ενώ δεν ευθύνονται οι ίδιοι, παραδέχεται ότι τα μέτρα της κυβέρνησης είναι σε ανατιστοιχία με το κυβερνητικό πρόγραμμα και πως θα πληρώσουν οι αδύναμοι και τα μεσαία στρώματα. Ένας εκ των βασικών πρωταγωνιστών και υποστηρικτών του κ. Παπανδρέου, ομολογεί πως η κυβέρνηση, έξι μήνες μετά τις εκλογές, παρουσιάζει προβλήματα ταχυτήτων και πολυγλωσσίας και γι' αυτό προτρέπει τους υπουργούς να μην μιλήσουν ξανά για τα spread, τα επιτόκια και το δανεισμό της χώρας, αλλά να ασχοληθούν με την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων των πολιτών. Για το φορολογικό νομοσχέδιο ελπίζει πως τυχόν αδικίες θα διορθωθούν, ενώ υποστηρίζει πως " πρώτιστο καθήκον όλων μας είναι η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής που οφείλεται κυρίως στην αναποτελεσματικότητα και στη διαφθορά του κράτους".

Συνέντευξη στον Ευάγγελο Θ. Γιακουμή

Κύριε Παπαϊωάννου, ποια είναι η εκτίμησή σας για τις τελευταίες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα για τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην αντιμετώπιση του οικονομικού προβλήματος της χώρας μας;

   Εδώ ισχύει το «κάλιο αργά παρά ποτέ». Η απόφαση για διαμόρφωση μηχανισμού στήριξης των οικονομιών των χωρών-μελών που διέρχονται περίοδο οικονομικής ασφυξίας είναι μια πρόοδος αλλά εκτιμώ ότι δεν δίνει ουσιαστική απάντηση στο δικό μας πρόβλημα, αφού η επίλυσή του εξακολουθεί να είναι αποκλειστικά δικό μας έργο και  μόνον με τις δικές μας δυνάμεις πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Αναμφισβήτητα είναι μια πρόοδος σε σχέση με ότι ισχύει. Δεν είναι όμως μια μεγάλη απόφαση, δηλαδή από αυτές που έχει ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση στο στόχο διαμόρφωσης ενός ισχυρού πολιτικού και οικονομικού άξονα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Έτσι η μόνη ουσιαστική απόφαση είναι εκείνη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι θα δέχεται ελληνικούς τίτλους και το 2011 ανεξαρτήτως της αξιολόγησης της χώρας από τους «οίκους αξιολόγησης». Μια απόφαση που δυστυχώς άργησε να έλθει. Τέλος θεωρώ ότι η απόφαση για εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στις Ευρωπαϊκές υποθέσεις είναι στρατηγικό λάθος που για άλλη μια φορά επιβεβαιώνει ότι εκτός από τις πολιτικές αδυναμίες υπάρχουν θεσμικές δυσλειτουργίες. Έτσι είναι μια ακόμη απόφαση που στην ουσία σημαίνει «ομολογία των αδυναμιών» της Ένωσης.

Προεκλογικά, ο κ. Παπανδρέου είχε πει ότι χρήματα υπάρχουν, στη συνέχεια το άλλαξε. Είχε δεσμευτεί ότι δεν θα αυξηθεί ο Φ.Π.Α.. Μίλησε για αυξήσεις και όχι για πάγωμα μισθών. Εσείς τώρα αισθάνεστε ικανοποιημένος από τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση, αφού άλλα λέγατε πριν τις εκλογές και άλλα δυστυχώς πράττετε; Σε κάθε περίπτωση, γιατί μετά από όλα αυτά πρέπει να σας εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός;

Κανένας μας δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος. Τα μέτρα είναι σε αναντιστοιχία με το κυβερνητικό μας πρόγραμμα. Τα μέτρα είναι σκληρά, είναι δυσάρεστα. Είναι, όμως, έκτακτα μέτρα και ελήφθησαν για να αντιμετωπίσουν το δημοσιονομικό μας εκτροχιασμό, για να ανατρέψουν την χρεοκοπία της χώρας, για να ξαναβρεί η χώρα μας τη χαμένη της αξιοπιστία και αξιοπρέπεια. Μην ξεχνάτε ότι βρήκαμε μία χώρα στοχοποιημένη από όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης με τα πιο μελανά χρώματα και αυτό φυσικά με δική μας ευθύνη. Έτσι τα μέτρα ήταν αναγκαία, αλλά και μονόδρομος για την κυβέρνηση. Να θυμίσω επίσης ότι, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είμαστε σε καθεστώς αυστηρής δημοσιονομικής επιτήρησης. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι, αν τα μέτρα δεν τα έπαιρνε η ελληνική κυβέρνηση, είχε τη δυνατότητα να τα λάβει-ίσως και πιο αυστηρά- η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς τη συμμετοχή μας, χωρίς την ψήφο μας. Έχω έτσι την αίσθηση ότι αυτό το έχει κατανοήσει η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού, και ότι γι‘ αυτό εξακολουθεί να μας εμπιστεύεται. Γνωρίζει, άλλωστε, ο λαός μας ότι, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν κα δεν έχουν τα δικά μας ιδιαίτερα προβλήματα, εφαρμόζουν πολιτικές άκρας λιτότητας, και ότι τα χρόνια που έχουμε μπροστά μας θα είναι πολύ δύσκολα.

Η κυβέρνηση φαίνεται ότι ενέδωσε στις διάφορες πιέσεις, με αποτέλεσμα το φορολογικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή να μην είναι και τόσο δίκαιο, αφού για άλλη μια φορά καλούνται να πληρώσουν επιπλέον και οι δίκαιοι και οι άδικοι με έμμεσους φόρους παντού. Ποια είναι λοιπόν η δίκαιη μεταχείριση σε όσους πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους;

Το φορολογικό νομοσχέδιο πρέπει κανείς να το διαβάσει και από τις δύο όψεις του. Η μία είναι ότι καλείται να δώσει απάντηση στο στόχο της εφαρμογής των σκληρών μέτρων για την σωτηρία της οικονομίας μας, που πολύ απλά σημαίνει ότι περιλαμβάνει επώδυνα μέτρα για όλους τους Έλληνες και που φυσικά περισσότερο θα τα αισθανθούν οι αδύνατοι, τα μεσαία στρώματα. Η άλλη όψη του είναι ότι αποτελεί τομή στο φορολογικό μας σύστημα, αφού το σύνολο σχεδόν των διατάξεων του διαπερνά το στοιχείο της δικαιοσύνης, θέτει τις βάσεις για το χτύπημα της φοροδιαφυγής, αφού καταργούνται προνόμια συντεχνιακών ομάδων, καθιερώνεται ενιαία φορολογική κλίμακα για όλα τα εισοδήματα, και προβλέπονται αυστηρές ποινές για τους φοροφυγάδες κ.λ.π. Τυχόν μικρές αδικίες πιστεύω ότι θα διορθωθούν μέχρι την τελική του ψήφιση. Θέλω όμως εδώ με έμφαση να αναφέρω ότι κρίσιμο παραμένει το θέμα της φοροδιαφυγής που κυρίως οφείλεται στην αναποτελεσματικότητα και τη διαφθορά που επικρατεί στους εισπρακτικούς μηχανισμούς του κράτους. Και εδώ η κυβέρνηση πρέπει  να δώσει τη μάχη. Εδώ θα κριθούν και οι προθέσεις μας για τη θεμελίωση ενός δίκαιου και αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος. Όλα στην πολιτική κρίνονται εκ του αποτελέσματος.

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δέχεται επικρίσεις ότι μέχρι σήμερα έχει χάσει πολύτιμο χρόνο στην εφαρμογή των μέτρων και ότι κατέθεσε το φορολογικό νομοσχέδιο μετά από πέντε μήνες, κάτι που θα έπρεπε να είχε γίνει στην αρχή της διακυβέρνησης.

Η κριτική για το χρόνο κατάθεσης του φορολογικού νομοσχεδίου θεωρώ ότι είναι λάθος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρξαν καθυστερήσεις και λάθη στη λήψη και εφαρμογή των μέτρων, όπως, λόγου χάρη, για τον ειδικό φόρο στα καύσιμα ή τα τέλη κυκλοφορίας των παλαιών αυτοκινήτων.

Μέχρι σήμερα, έξι μήνες μετά τις εκλογές, παρατηρούμε το εξής: βλέπουμε τον Γιώργο Παπανδρέου να κινείται με μεγάλη ταχύτητα  σε διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στην οικονομία, ενώ,  από την άλλη,  παρακολουθούμε μια κυβέρνηση που τα βήματά της είναι εξαιρετικά αργά. Θέλουμε την τοποθέτησή σας;

Η εικόνα, όπως την αποτυπώνετε με το ερώτημα σας, είναι σωστή. Υπάρχει πρόβλημα «ταχυτήτων» και «πολυγλωσσίας» στην κυβέρνηση, αν και είναι πολύ πρώιμη η κριτική αποτίμηση  του συνολικού έργου αλλά και του κάθε Υπουργού χωριστά. Προσωπικά θεωρώ ότι η μεγάλη μας προτεραιότητα είναι η χώρα να αποκτήσει ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος, να λειτουργήσει η Δημόσια Διοίκηση που δυστυχώς εξακολουθεί να παραμένει σε στασιμότητα και αδράνεια. Βαθειά είναι η πεποίθηση μου ότι, αν δεν γίνουν οι μεγάλες αλλαγές στο Κράτος, αν δεν καταπολεμηθεί η διαφθορά, αν δεν λειτουργήσει σωστά η Δικαιοσύνη, αν  δεν υπάρξουν έλεγχοι και τιμωρία, αν με μια φράση η χώρα μας δεν απαλλαγεί από τις ιστορικές της καθυστερήσεις, τίποτα δεν θα πετύχουμε τόσο για την υλοποίηση των οικονομικών, όσο και των κοινωνικών μας στόχων.

Η πιθανότητα να εξεγερθούν οι πολίτες έναντι των σκληρών μέτρων που πήρε η κυβέρνηση είναι, όπως φοβούνται αρκετοί και μέσα στο ΠΑΣΟΚ, εξαιρετικά μεγάλη. Κάτι τέτοιο θεωρείτε ότι μπορεί να συμβεί με συνέπεια ακόμη και αλλαγές στο πολιτικό σύστημα και στα δύο μεγάλα κόμματα;

Η κοινωνική ειρήνη και συνοχή είναι όρος για να βγει η χώρα από την κρίση και την ύφεση, για να κερδίσει την χαμένη αξιοπιστία της, για να μπει σε τροχιά ανάπτυξης και κοινωνικής προστασίας. Πρέπει, κατά συνέπεια, όλες οι πολιτικές και παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, αλλά και οι εργαζόμενοι που περνούν πολύ δύσκολες ώρες, που ζουν υπό την απειλή της ανεργίας, να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος του προβλήματος και να συμβάλουν στο ξεπέρασμα του και με προσωπικό κόστος. Εξεγέρσεις, απεργίες, αποκλεισμοί δρόμων και καταλήψεις δίνουν τροφή για αποδυνάμωση της χώρας και, σε κάθε περίπτωση, αποτρέπουν επενδύσεις που τόσο ανάγκη τις έχουμε αυτή την περίοδο. Μια περίοδος που πρέπει να πείσουμε ως χώρα για τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Η κυβέρνηση πρέπει έτσι σε καθημερινή βάση να έχει έναν ανοιχτό και ουσιαστικό διάλογο με τους εργαζόμενους και να πείθει για τα μέτρα της πολιτικής της και να μην ξεχνά ότι έχει την κύρια ευθύνη για την κοινωνική συνοχή. Το πρόβλημα των αλλαγών στο πολιτικό σύστημα δεν πιστεύω ότι έχει να κάνει με το συσχετισμό των δυνάμεων ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα, αλλά σε μια γενικότερη αποστροφή ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, από την πολιτική και τους πολιτικούς, από μια ακύρωση της χρησιμότητας της δημοκρατικής λειτουργίας, και αυτό είναι το χειρότερο όχι μόνον για την ποιότητα της Δημοκρατίας μας, αλλά και για την ίδια την ανάπτυξη. 

Επίσης, σας παραθέτουμε επιπλέον δύο ερωτήσεις οι οποίες δεν δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό λόγω έλλειψης χώρου.

Το ΠΑΣΟΚ φοβάται το πολιτικό κόστος με τα μέτρα που λαμβάνει σε βάρος των κοινωνικά αδυνάτων;

Όταν προέχει η σωτηρία της οικονομίας που προοπτικά λειτουργεί υπέρ των κοινωνικά αδυνάτων δεν υπάρχει πολιτικό κόστος, και σε κάθε περίπτωση, κανένας δεν πρέπει να το υπολογίζει όταν έχει κληθεί στην υπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Αυτό άλλωστε αποτιμάται την ώρα της εκλογικής αναμέτρησης, που θέλω να πιστεύω ότι τότε η χώρα θα έχει μπει σε τροχιά ανάπτυξης, αλλά και οικοδόμησης του νέου κοινωνικού κράτους στη χώρα μας.

Εσείς κ. Παπαϊωάννου με την σφαιρική γνώση των πραγμάτων που έχετε και την πείρα που διαθέτετε, τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει; Που πρέπει να δοθεί το βάρος;

Πρώτο μας χρέος είναι να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας και κυρίως η κυβέρνηση ότι η αποκατάσταση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας είναι έργο αποκλειστικά δικό μας. Εμείς το δημιουργήσαμε το πρόβλημα, εμείς θα το λύσουμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ελάχιστα μπορεί να μας προσφέρει για το συγκεκριμένο στόχο. Γι’ αυτό πιστεύω ότι αμέσως πρέπει να σταματήσουμε κάθε συζήτηση για τα spreads, για το ύψος του δανεισμού και των επιτοκίων και να πάμε στην αντιμετώπιση των άλλων μεγάλων προβλημάτων μας που η επίλυσή τους θα δώσει ουσιαστική απάντηση και στο ύψος του δανεισμού. Ως μεγάλες προτεραιότητες θεωρώ:

   Την απάντηση στα άλλα μεγάλα μας ελλείμματα όπως είναι αυτά της παραγωγής και της ανταγωνιστικότητας. Είναι αυτά που θα τονώσουν την αυτοπεποίθηση του λαού μας στις ικανότητές του και που θα αλλάξουν την ψυχολογία εντός της χώρας για προοπτική και ελπίδα.
    Την προσπάθεια για να αποκτήσουμε κράτος στην υπηρεσία της χώρας και του πολίτη. Κράτος που θα εγγυηθεί την εφαρμογή των μέτρων, του προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης. Να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας για δημοσιονομική εξυγίανση και διαφάνεια.
    Να προχωρήσουμε με τόλμη στις διαρθρωτικές αλλαγές, όπως στο ασφαλιστικό, αλλά και στην άμεση απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων.
    Να προχωρήσουμε στην άμεση απελευθέρωση των κεφαλαίων του ΕΣΠΑ, αλλά και σε διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για χρηματοδότηση της ανάπτυξης.
    Να διαμορφώσουμε και να υλοποιήσουμε ειδικά προγράμματα για την στήριξη του τουρισμού, της γεωργίας, της οικοδομής, κυρίως όμως της αξιοποίησης του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας που έχει τεχνογνωσία και ικανότητες και που δυστυχώς είναι στο περιθώριο της οικονομικής δραστηριότητας, των εξελίξεων.
    Την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου.

Όλα αυτά θα φέρουν αποτελέσματα αν συνοδευτούν και πρέπει να συνοδευτούν με αλλαγή νοοτροπίας από όλους μας. Πρωτίστως από τις ηγεσίες της χώρας αλλά και τους πολίτες, που απλά σημαίνει ότι ο καθένας από εμάς πρέπει να σταθεί απέναντι από τη φοροδιαφυγή, απέναντι από την παραοικονομία, απέναντι από τη διαφθορά.