Την αισιοδοξία του ότι ο νέος εκλογικός νόμος θα συγκεντρώσει τον αναγκαίο αριθμό των 200 «ναι» ώστε να εφαρμοστεί στις επόμενες εκλογές, εκφράζει με συνέντευξή του στο «Eθνος της Κυριακής» ο κ. Μιλτιάδης Παπαϊωάννου. Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής παρουσιάζει αναλυτικά την πρόταση-προγραμματική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ, η οποία είναι προϊόν συλλογικής δουλειάς, αλλά φέρει τη σφραγίδα του. Ο κ. Παπαϊωάννου επίσης προτείνει άμεσα μέτρα για την Οικονομία και, σχετικά με την έρευνα για το Βατοπέδι, υποστηρίζει ότι οδηγεί σε αποκλειστικές ευθύνες μόνο στενών συνεργατών του πρώην πρωθυπουργού…

Συνέντευξη στη Φώφη Γιωτάκη

 Κύριε Παπαϊωάννου, έχετε καταθέσει την πρόταση για την αλλαγή του εκλογικού νόμου στον πρωθυπουργό. Αρκεί η «εισαγωγή» του γερμανικού μοντέλου στα ελληνικά δεδομένα;

Η πρόταση που έχω καταθέσει είναι το αποτέλεσμα μιας συλλογικής δουλειάς, που έγινε τα προηγούμενα χρόνια στα πλαίσια του Κινήματος και με βάση την προγραμματική μας δέσμευση που με σαφήνεια οριοθετεί τις θέσεις μας για ένα εκλογικό σύστημα που θα συνδυάζει μονοεδρικές και ευρείες εκλογικές περιφέρειες καθώς και τον συνδυασμό της εκλογής με σταυροδοσία και λίστα. Ο εκλογικός νόμος δεν αρκεί, δεν απαντάει από μόνος του στον μεγάλο μας στόχο που είναι η αναζωογόνηση της πολιτικής αντιπροσώπευσης και του κομματικού μας συστήματος.
Είναι ένα μέρος των μεγάλων μεταρρυθμιστικών τομών που φιλοδοξούμε να υλοποιήσουμε όπως είναι η αναβάθμιση της Βουλής, η ουσιαστική ενίσχυση της αυτοδιοίκησης με περιφερειακή και τοπική αναδιάρθρωση, ο επιτελικός ρόλος της κυβέρνησης, η αποκατάσταση του κύρους της δικαιοσύνης, η επαναρρύθμιση της λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και η εισαγωγή μέτρων διαφάνειας σ’ όλη τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος και της δημόσιας διοίκησης.

Γιατί επιλέξατε «το γερμανικό μοντέλο»; Γιατί μονοεδρικές και πολυεδρικές; Γιατί σταυρός και λίστα;

Ξεκινώ με την κοινή διαπίστωση ότι όλα τα εκλογικά συστήματα έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η χώρα μας μόνον έχει δοκιμάσει 15 εκλογικά συστήματα, αλλά και καμιά χώρα στον κόσμο δεν έχει το ίδιο σύστημα με μια άλλη. «Το Γερμανικό Σύστημα» έχει κριθεί ότι είναι ένα σύστημα ορθολογικό το οποίο εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή σχέση μεταξύ εκλογικού συστήματος και Βουλής.
Σημειώνω ότι η πρότασή μας δεν είναι αντιγραφή του, είναι προσαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα, αφού διασφαλίζει την πολυκομματική σύνθεση της Βουλής αλλά και τη σημερινή αναλογικότητα, που σημαίνει πριμοδότηση στο πρώτο κόμμα με 40 βουλευτές, ώστε να διασφαλίζεται και η κυβερνητική σταθερότητα. Ο συνδυασμός των μονοεδρικών και πολυεδρικών ευρέων εκλογικών περιφερειών εξασφαλίζει την αναλογικότητα εκπροσώπησης των μικρών κομμάτων στη Βουλή, αλλά και ο ρόλος των βουλευτών γίνεται πιο διακριτός και υπεύθυνος. Στις μονοεδρικές περιφέρειες, που προφανώς θα ισχύει και η σταυροδοσία, η σχέση του υποψήφιου βουλευτή με τους ψηφοφόρους θα είναι πιο άμεση, η λογοδοσία των βουλευτών θα είναι σε καθημερινή βάση. Με το νέο σύστημα θα υπάρξει δραστικός περιορισμός των εκλογικών δαπανών.
Ολα αυτά πιστεύω ότι θα συμβάλουν στην ενίσχυση της αυτονομίας της πολιτικής και την ανεξαρτησία της από επιχειρηματικά, επικοινωνιακά και άλλα κέντρα αθέμιτου ανταγωνισμού, με μια φράση, θα συμβάλουν στην αναβάθμιση του πολιτικού μας βίου.

Με αυτόν τον εκλογικό νόμο θα προκύψει και βουλευτής… Χαλανδρίου; Δηλαδή ο δήμαρχος θα έχει μεγαλύτερη δύναμη από τον βουλευτή; Ενας υποψήφιος μπορεί να είναι σε δύο ψηφοδέλτια ταυτόχρονα;

Το πολιτικό μας πρόβλημα δεν είναι η δύναμη του κάθε δημόσιου λειτουργού, αλλά το πώς εξυπηρετείται καλύτερα το δημόσιο συμφέρον. Οι ρόλοι και η αποστολή του καθενός είναι άλλωστε διακριτοί. Ο βουλευτής είναι εκφραστής του συνόλου του ελληνικού λαού και λειτουργεί στα πλαίσια συλλογικού σώματος της Βουλής, ενώ ο δήμαρχος είναι εκτελεστικό όργανο επίλυσης καθαρά τοπικών προβλημάτων.

Πέντε εκλογικές περιφέρειες; Θα υπάρξουν, λέτε, αντιδράσεις;

Υπάρχει διαφωνία για το αν οι έδρες πρέπει να είναι 160 στις μονοεδρικές ή 180. Ποια η διαφορά;

Οι μεγάλες εκλογικές περιφέρειες εξυπηρετούν τόσο τον στόχο της κατοχύρωσης της σημερινής αναλογικότητας και την εκπροσώπηση των μικρών κομμάτων σε περιφερειακό επίπεδο στη Βουλή, όσο και τη διαμόρφωση μιας ευρύτερης συλλογικής συνείδησης στους πολίτες ώστε να ξεφύγουμε και από τον «άκρατο τοπικισμό».

Η διαφορά των 160 από τις 180 δεν είναι σημείο διαφωνίας, είναι επιστημονική εκτίμηση ότι με τις 160 μονοεδρικές το νέο σύστημα λειτουργεί πλήρως χωρίς διορθωτικές παρεμβάσεις που θα νόθευαν την τοπική αντιπροσώπευση.
Σε κάθε περίπτωση η τοπική χωροθέτηση θα γίνει με συμφωνία των τοπικών κοινωνιών μετά από ειλικρινή διάλογο και με περιοριστικό κριτήριο τη συνταγματική επιταγή του εκλογικού μέτρου, δηλαδή του νόμιμου πληθυσμού.

Σας κατηγορούν ότι με τον νέο νόμο θέλετε να μετατρέψετε σε παντοδύναμο τον αρχηγό του κόμματος. Τι ισχύει και ποιες οι ασφαλιστικές δικλίδες;

Απάντηση στο ερώτημα δίνουν οι καταστατικές προβλέψεις και η κατοχύρωση της δημοκρατικής λειτουργίας των κομμάτων. Δεν υπάρχει άλλη λύση, αφού, και με τον σημερινό νόμο, ο αρχηγός μπορεί να είναι παντοδύναμος αν μόνος του αποφασίζει για τη λίστα των υποψήφιων βουλευτών.
Βαθιά μου πίστη είναι ότι την ευθύνη της δημοκρατικής λειτουργίας των κομμάτων δεν την έχουν οι αρχηγοί αλλά τα μέλη και κυρίως τα στελέχη των κομμάτων. Ας αναλάβουμε κατά συνέπεια τις ευθύνες μας και ας μην τα μεταθέτουμε όλα στους αρχηγούς.

Πώς όμως θα γίνει νόμος του κράτους, αφού διαφωνούν όλα τα άλλα κόμματα και στον βαθμό που υπάρχουν και διαφορετικές φωνές μέσα στο κόμμα σας;

Ο βασικός πυρήνας της πρότασής μας έχει τεθεί στην κρίση του εκλογικού σώματος. Είναι δέσμευσή μας και θα γίνει νόμος του κράτους. Σε κάθε περίπτωση εμείς δεν διεκδικούμε το αλάθητο. Για τον λόγο αυτό, ο αρμόδιος υπουργός συγκρότησε και επιστημονική επιτροπή για τη διαμόρφωση της πολιτικής μας πρότασης και, όπως έχει δεσμευτεί ο πρωθυπουργός, το όλο ζήτημα θα τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση.
Προσωπικά θεωρώ ότι η χώρα χρειάζεται μια μεγάλη τομή στο πολιτικό μας σύστημα και ότι η πρότασή μας εξυπηρετεί τον συγκεκριμένο στόχο. Δεν υπηρετεί κομματικές ή προσωπικές σκοπιμότητες. Θα είναι έτσι μεγάλη επιτυχία του συνόλου των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, αν συμπληρωθεί ο αναγκαίος αριθμός των 200 βουλευτών, που θα επιτρέψει την εφαρμογή τους, από τις επόμενες εκλογές.

Η ΝΔ είναι επιφυλακτική για την Εξεταστική σχετικά με το Βατοπέδι, αν και δείχνει συναινετική. Πώς το ερμηνεύετε;

Εξυπηρετεί κομματικές σκοπιμότητες, αφού η όλη έρευνα φαίνεται να οδηγεί σε αποκλειστικές ευθύνες μόνο στελεχών της Νέας Δημοκρατίας και ιδιαίτερα στενών συνεργατών του πρώην πρωθυπουργού.
Θέλω να πιστεύω ότι ο κ. Σαμαράς δεν θα αρχίσει «με εκπτώσεις» τη μεγάλη μας προσπάθεια για διαφάνεια στον δημόσιο βίο της χώρας.

Η οικονομική κρίση θα ξεπεραστεί με… ευχολόγια ή σκληρά μέτρα;

Τα μέτρα πρέπει να είναι προεχόντως δίκαια, άμεσα και αποτελεσματικά. Δεν υπάρχουν όρια αναμονής. Υπάρχει ανάγκη για ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σταθερότητας, ανάπτυξης και αναβάθμισης της αξιοπιστίας και του διεθνούς κύρους της χώρας. Είναι προϋποθέσεις για μια ισχυρή οικονομία, που, πλέον των άλλων, θα οικοδομεί το νέο κοινωνικό κράτος στη χώρα.