Μιλτιάδης Παπαϊωάννου | Δικηγόρος - πρ. Υπουργός


Ομιλία στη Βουλή για τον Προϋπολογισμό

06-12-2011


Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η ιστορική κρισιμότητα των περιστάσεων είναι γνωστή. Σήμερα όμως υπάρχει μια καλή διαπίστωση. Η χώρα μας είναι ζωντανή και υπάρχει ελπίδα. Είναι ζωντανή και υπάρχει ελπίδα, γιατί υπήρξε το Μνημόνιο, γιατί υπήρξε το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα , γιατί υπήρξαν οι αποφάσεις της 26ης και 27ης Οκτωβρίου.
Πριν από δύο χρόνια η ανέλεγκτη χρεοκοπία της χώρας μας δεν ήταν αυτονόητη. Το ότι σήμερα είμαστε εδώ, όπως ανέφερα προηγούμενα, είναι έργο του ΠΑΣΟΚ. Είναι έργο του Γιώργου Παπανδρέου, είναι έργο της Κυβέρνησής του και ιδιαίτερα του οικονομικού επιτελείου, είναι έργο των Βουλευτών του ΠΑΣΟΚ που σήκωσαν στις πλάτες τους όλα αυτά τα χρόνια αυτήν τη διαδρομή με πρωτόγνωρες προσωπικές θυσίες. Οι θυσίες του ελληνικού λαού έπιασαν τόπο.
Τα λέω αυτά, παρότι θέλω πάντα να αναφέρομαι στο μέλλον και όχι στο παρελθόν, έστω και στο πρόσφατο, γιατί φαίνεται ότι αρκετοί συνάδελφοι, ιδιαίτερα από το χώρο της Νέας Δημοκρατίας, αγνοούν το πραγματικό γεγονός ότι πριν δύο χρόνια, το 2009, το πρωτογενές έλλειμμα ήταν 24 δισεκατομμύρια ευρώ. Σήμερα είναι γύρω στα 4%-5%. Αυτό το στοιχείο μας δίνει τη βάσιμη ελπίδα ότι μ’ αυτόν τον προϋπολογισμό του χρόνου θα έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Αλλάζει τα δεδομένα στης χώρα μας. Δίνει νέες προοπτικές. Και αυτός είναι ο μεγάλος στόχος που προβλέπει ο Προϋπολογισμός του 2012 που συζητάμε, τον οποίο εμείς έχουμε χρέος να υλοποιήσουμε.
Στην παρένθεση που ξεκίνησα, θέλω να προσθέσω ότι τα θέματα της ευθύνης θα κριθούν από τον ίδιο τον ελληνικό λαό και στις επόμενες εκλογές, αλλά κυρίως με το μάτι του ιστορικού του μέλλοντος.
Θέλω, επίσης, να θυμίσω δύο στοιχεία: Μιλάμε και μιλάτε, κύριοι συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας, για τη βαθιά ύφεση. Το 2004 είχε 4,5% ανάπτυξη. Θετικό πρόσημο. Το 2008 είχαμε -0,3% και το 2000 είχαμε ύφεση -3,02%. Αυτά δεν τα διαπιστώνουμε εμείς, αλλά διεθνείς οργανισμοί σε εκθέσεις τους, όπως ο ΟΟΣΑ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
ʼκουσα πολλές φορές το θέμα της αξιοπιστίας κι έχει-να το πω έτσι- συζητηθεί πολύ τον τελευταίο καιρό ότι η αξιοπιστία της χώρας και ο κλονισμός αρχίζει με την περίφημη απογραφή του κ. Αλογοσκούφη. ʼκουσα άλλους να μιλάνε για την παρουσία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και ότι αυτό ήταν έργο του ΠΑΣΟΚ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κύριοι συνάδελφοι, έχει εγκατασταθεί πλέον στην Ευρώπη ως αναπόσπαστο κομμάτι της και γνωρίζετε όλοι ότι η τότε ηγεσία και η σημερινή ακόμη -γιατί είναι η ίδια- της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εκείνη η οποία επέμεινε σ’ αυτήν την επιλογή.
Χαίρομαι ιδιαίτερα που χθες ο κ. Σαμαράς αισθάνθηκε την ανάγκη απευθυνόμενος σε Έλληνες επιχειρηματίες, να πει ότι ξέρετε, ναι, θέλω να μειώσω τους φορολογικούς συντελεστές, αλλά αυτό δεν εξαρτάται από μένα, εξαρτάται και από την τρόικα. Ας επαναδιαπραγματευθεί, λοιπόν, με τη τρόικα. ʼλλωστε, συζήτησε μαζί τους και έχει πάρει τα αποτελέσματα.
Όμως, τώρα είναι άλλες ώρες, είναι άλλες οι στιγμές, είναι ώρες συλλογικής και προσωπικής ευθύνης για όλους μας, για το σύνολο του πολιτικού κόσμου. Η Κυβέρνηση Παπαδήμου δίνει τη δυνατότητα μιας νέας επανεκκίνησης στο στόχο της εθνικής συνεννόησης ή καλύτερα στη βάση της εθνικής συνεννόησης, με το ιστορικό κεκτημένο της 26ης και της 27ης Οκτωβρίου. Βέβαια, οι εξελίξεις δεν εξαρτώνται από εμάς, εξαρτώνται και από τη συνολική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ταυτίζονται και θέλω να πιστεύω ότι το μεθαυριανό Συμβούλιο Κορυφής θα μας δώσει μεγαλύτερες ανάσες, μεγαλύτερες ελπίδες.
Σήμερα θέλω να σημειώσω, επίσης, με έμφαση ότι έχουμε μπει σε μία, από τα πράγματα, προεκλογική περίοδο. Έχουμε μπει σε μία προεκλογική περίοδο, αλλά με δύσκολες συνθήκες και νομίζω, κύριες και κύριοι συνάδελφοι, ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια του ανέξοδου λαϊκισμού και του επιφανειακού λόγου. Οι χαρακτηρισμοί και τα επίθετα δε βοηθούν, η προεκλογική περίοδος αντικειμενικά δεν βοηθάει, αλλά πρέπει να έχουμε στραμμένα τα μάτια μας και στην επόμενη ημέρα των εκλογών. Μην έχετε καμιά αμφιβολία ότι θα υπάρχει ανάγκη και την επόμενη μέρα για συνεργασία και συνεννόηση. Υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για να πείσουμε τους πολίτες να είναι συμμέτοχοι σε όλη αυτή την προσπάθεια. Συστρατεύσεις χρειάζονται, ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος.
Η έξοδος από την κρίση απαιτεί βαθύ ανασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας. Σωστά είναι να μιλάμε για ανταγωνιστικότητα, σωστά είναι να μιλάμε για ανάπτυξη, αλλά αυτά ξέρετε, δεν παραγγέλνονται. Είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία. Και σ’ αυτό πρώτος όρος είναι να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών. Αν δεν κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών, ούτε την ελπίδα θα φέρουμε, ούτε την προοπτική. Γι’ αυτό είπα ότι χρειάζεται, πράγματι, ο λόγος μας να είναι ψύχραιμος και νηφάλιος. Κανένα κόμμα από μόνο του δεν θα το μπορέσει.
Η στήριξη της Κυβέρνησης Παπαδήμου πρέπει να γίνει χωρίς εκπτώσεις και χωρίς μίζερο πολιτικό λόγο. Ο Λουκάς Παπαδήμος κλήθηκε να βγάλει τη χώρα από το πολιτικό της αδιέξοδο, να της δώσει ανάσες και παράλληλα, να υλοποιήσει σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα ένα τιτάνιο έργο, που είναι οι αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής. Το χρονοδιάγραμμα είναι ασφυκτικό, είναι μη ρεαλιστικό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει όλοι μας, ιδιαίτερα όσοι είμαστε στην Κυβέρνηση, να προσπαθήσουμε για να τηρηθεί. Είναι χρέος όλων μας.
Η νέα Κυβέρνηση βρίσκει προβλήματα συνεργασίας και αυτό από τη μια μεριά ως αντικειμενικό γεγονός, γιατί είναι δύσκολη η αναζήτηση ισορροπιών, από την άλλη πιστεύω ακράδαντα και κάνω μια έκκληση να σταματήσει εδώ και τώρα ο συνεχιζόμενος αντιπολιτευτικός λόγος της Νέας Δημοκρατίας που αποδυναμώνει τη λειτουργία της, όπως και ο τρόπος που γίνεται ο δημόσιος διάλογος για τα εσωκομματικά του κινήματος μας, του ΠΑΣΟΚ. Έλεος! Θα αποδειχθούμε κατώτεροι των περιστάσεων, αν με δική μας ευθύνη δεν κατοχυρώσουμε, έστω και σ’ αυτό το μικρό χρονικό διάστημα, το εθνικό μας κεκτημένο, που όπως είπα είναι η υλοποίηση των αποφάσεων του Οκτωβρίου. Αν αποτύχουμε, αν αποτύχει η Κυβέρνηση Παπαδήμου, θα είναι καταστροφή για όλους. Όμως, είμαι αισιόδοξος, γιατί αυτό μου το επιβάλλει το χρέος και η ευθύνη όλων όσων συμμετέχουμε στην Κυβέρνηση, αλλά και όλων εσάς, απέναντι στην πατρίδα μας.
Έρχομαι τώρα στα ζητήματα της δικαιοσύνης. Τα δύο και κάτι χρόνια που έχουν περάσει υπάρχει ένας πλούσιος απολογισμός με παραγωγή θεσμικών νομοθετημάτων, όπως είναι οι νόμοι για την επιτάχυνση της ποινικής, της πολιτικής, της διοικητικής δίκης, όπως είναι τα μέτρα που πήραμε για τη διαφάνεια, για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Σίγουρα τα πράγματα είναι καλύτερα απ’ ό,τι ήταν χθες, όμως κι εδώ ξεκινώ με μία σκληρή διαπίστωση. Η δικαιοσύνη βουλιάζει στη συνείδηση των πολιτών, όπως όλοι οι δημοκρατικοί μας θεσμοί.
Πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε περισσότερα σε όσο γίνεται λιγότερο χρόνο. Μην ξεχνάμε ότι οι παρεμβάσεις στο χώρο της δικαιοσύνης, όπως και οι παρεμβάσεις στο χώρο της δημόσιας διοίκησης, είναι οι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές. Μιλάμε συνέχεια για διαρθρωτικές αλλαγές και το μυαλό μας το έχουμε στις αποκρατικοποιήσεις. Όχι, είναι στη λειτουργία των θεσμών και της δημόσιας διοίκησης. Εκεί πρέπει να δοθεί το βάρος, με επιπτώσεις στην οικονομία, στην ανάπτυξη και στις επενδύσεις.
Υπάρχουν, κύριοι συνάδελφοι, δείκτες της Παγκόσμιας Τράπεζας που δεν θέλω, ειλικρινά, να αναφέρω πόσο χαμηλά μας κατατάσσουν, όσον αφορά τη διαδικασία και την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης στη χώρας μας. Θα σας δώσω ένα στοιχείο μόνο. Υπάρχουν τριάντα δύο καταδίκες από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης τους τελευταίους έξι μήνες. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Είμαστε έτοιμοι. Την Πέμπτη, μεθαύριο, θα παρουσιάσω ένα νομοσχέδιο που θα φέρνει μεγάλες ανατροπές -το τονίζω, ανατροπές- σε όλο το φάσμα απονομής της δικαιοσύνης με στόχο τη μεγάλη της παθογένεια, που είναι οι καθυστερήσεις σε όλο το φάσμα, στη διοικητική, στην ποινική, στην πολιτική, στις Ανεξάρτητες Αρχές, εκατόν είκοσι σημεία παρεμβάσεων και παραπάνω.
Υπάρχει και μια σειρά άλλων νομοθετημάτων. Είναι το νομοσχέδιο για την πάταξη του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Θέλω να πιστεύω ότι αυτό το νομοσχέδιο, θα μπορέσω, με τη βοήθεια και της Κυβέρνησης και τη δική σας, να είναι νόμος του Κράτους πριν από την ολοκλήρωση της θητείας αυτής της Κυβέρνησης.
Ταυτόχρονα, προωθούμε μέτρα επιείκειας και αποσυμφόρησης των φυλάκων, χωρίς να επιτρέπουμε ή να χαμηλώνουμε τις σημαίες μιας αντεγκληματικής πολιτικής. Πρέπει, όμως, να υπάρξει ικανή μείωση του πληθυσμού των φυλακών και όχι φυσικά για εγκλήματα ιδιαίτερης βαρύτητας και επικινδυνότητας. Η διαδικασία θα είναι δικαιοκρατική, που σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν οριζόντιες αντιμετωπίσεις, αλλά μετά από δικαστικό έλεγχο.
Υπάρχουν στο Υπουργείο κι άλλα έτοιμα νομοσχέδια. Ο Ποινικός Κώδικας, ο Σωφρονιστικός Κώδικας, ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, ο Εμπορικός Νόμος για τις προσωπικές εταιρείες κ.λ.π. Γνωρίζω ότι μέσα σ’ αυτή τη θητεία αυτά τα νομοσχέδια δεν μπορούν όλα να γίνουν νόμοι του κράτους. Όποιος, όμως, με διαδεχθεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης θα έχει μια δεξαμενή, για να ολοκληρωθούν στη συνέχειά τους.
Σημειώνω, επίσης, ότι για πρώτη φορά στη χώρα μας-το τονίζω αυτό-υπάρχουν συλλήψεις και καθημερινά οδηγούνται στη δικαιοσύνη επώνυμοι συμπολίτες μας για το πλέον διαδεδομένο έγκλημα του σύγχρονου βίου μας που είναι η φοροδιαφυγή και η φοροκλοπή, με αποτέλεσμα, πλέον των άλλων, δηλαδή να τιμωρούνται οι ένοχοι, εκατοντάδες οφειλέτες του δημοσίου να τρέχουν καθημερινά και πριν καν ενοχληθούν για να πληρώσουν, γιατί φοβούνται την εφαρμογή του νόμου, ότι πλέον οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες έχουν τιμωρηθεί με φυλακίσεις ή καθείρξεις, καθώς και επίορκοι δημόσιοι λειτουργοί και υπάλληλοι. Πριν από λίγες μέρες δύο δημόσιοι υπάλληλοι με απόφαση του εφετείου Θράκης καταδικάστηκαν για παράβαση καθήκοντος σε δεκαπέντε χρόνια κάθειρξη.
Τα λέω αυτά, γιατί αυτά δυστυχώς δεν αποτελούν αντικείμενο παρουσίασης από τα Μέσα Ενημέρωσης. Πολλές φορές τα Μέσα Ενημέρωσης διαπομπεύουν κατηγορούμενους που δεν ξέρουμε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα και αφήνουν στο απυρόβλητο ή δεν ενημερώνουν την κοινή γνώμη για όσους πράγματι είναι ένοχοι και τιμωρούνται από την ελληνική δικαιοσύνη.
Γνωρίζετε, κύριοι συνάδελφοι, την εκτεταμένη ανυπακοή που υπάρχει στη χώρα μας, ανυπακοή στο νόμο, που πολλές φορές αυτή η ανυπακοή και η ανομία οδηγεί στην αχαλίνωτη και τυφλή βία: βία που φτάνει μέχρι και τα δημοτικά σχολεία. Ας προσέξουμε το φαινόμενο. Η ανομία είναι η σύγχρονη παθογένεια της δημοκρατίας μας. Εκδηλώσεις αυτού του φαινομένου είναι τα ευκαιριακά κινήματα του «δεν πληρώνω»-στο Υπουργείο Δικαιοσύνης έζησα και κίνημα «δεν δικάζω»- ή οι στάσεις ορισμένων κρατικών λειτουργών ή δημοσίων υπαλλήλων που λένε ότι δεν εκτελώ τις υπηρεσιακές μου υποχρεώσεις, γιατί παίρνω λίγα χρήματα ή επειδή μου κόψανε τα χρήματα. Οι δράσεις αυτές είναι επικίνδυνες, δυναμιτίζουν τη δημοκρατικής μας λειτουργία, γιατί το βαθύτερο περιεχόμενο του «δεν πληρώνω» μεταφράζεται στο ότι δεν πληρώνει αυτός που έχει και κατέχει και μετακυλίει το βάρος σ’ αυτόν που δεν έχει και κατέχει.
Υπάρχουν, όμως, ανάμεσά μας και συμπολίτες μας που δεν έχουν να πληρώσουν;
Αναμφίβολα ναι, μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Και εδώ, όμως, η υπεύθυνη ηγεσία του τόπου κατανοεί τις ανάγκες. Δεν είμαστε ούτε ανάλγητοι, ούτε κωφεύουμε στα ξεχωριστά μηνύματα και τις ανάγκες των καιρών.
Ακούω πολλούς να χειροκροτούν την έκδοση δικαστικών αποφάσεων, όπως είναι ο ρυθμίσεις για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά από τα Ειρηνοδικεία. Έχουν, ήδη, κατατεθεί 60.000 αιτήσεις. Υπάρχει ρύθμιση οφειλών μέχρι απάλειψη 93% στα ειρηνοδικεία.
Αυτό είναι, όμως, μόνο το αποτέλεσμα της δικαστικής κρίσης; Δεν είναι ο νόμος που προηγήθηκε και που τον εισήγαγε στη Βουλή η προηγούμενη Κυβέρνηση; Δεν το προέβλεψε ο νομοθέτης; Θα μπορούσαν τα δικαστήρια να βγάζουν αυτές τις αποφάσεις αν δεν υπήρχε η νομοθετική ρύθμιση;
Το ίδιο γίνεται και σήμερα με τις ρυθμίσεις για τις υποχρεώσεις ανήμπορων πολιτών σε σχέση με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, χωρίς να σημαίνει ότι και εδώ δεν έγιναν προχειρότητες και λάθη, αλλά το αποτέλεσμα είναι αποτέλεσμα και είναι αποτέλεσμα αυτής της διακυβέρνησης.
Θέλω, ακόμα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να σταθώ στο ρόλο που μπορεί να έχει δικαιοσύνη σε περιόδους κρίσης. Σε περιόδους κρίσης είναι γεγονός αναντίρρητο ότι οι Έλληνες δικαστές πρέπει να κάνουν αυτά που κάνουν σε κανονικές περιόδους. Οφείλω, όμως, να πω ότι σε περιόδους κρίσης πρέπει να κάνουν κάτι παραπάνω. Τα είπα και προχθές στην Ένωσή τους. Πρέπει να εργαστούν περισσότερο και να προχωρήσουν σε ταχεία εκκαθάριση όλων των υποθέσεων δημοσίου συμφέροντος.
Ψηφίσαμε στην Εθνική μας Αντιπροσωπεία πριν από λίγο καιρό ένα νόμο που αφορά πολιτικά πρόσωπα, γενικούς γραμματείς, δημάρχους, περιφερειάρχες, υποθέσεις ευρύτερου ενδιαφέροντος. Οφείλω να πω ότι και με εγκύκλιο του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, αυτός ο νόμος έχει μπει σε εφαρμογή. Όπως ξέρετε αυτή την περίοδο τρέχουν υποθέσεις, τις παρακολουθείτε. Δεν μου επιτρέπεται να κάνω συγκεκριμένες αναφορές. Είναι λίγο πολύ γνωστές σε εσάς και έχουν απασχολήσει το ελληνικό Κοινοβούλιο. Πρέπει, επιτέλους η ελληνική δικαιοσύνη να συμβάλει στην ανατροπή του αισθήματος που επικρατεί στον ελληνικό λαό ότι οι υψηλά ιστάμενοι δεν τιμωρούνται.
Υπάρχει ένα κρίσιμο ερώτημα εδώ που έχει να κάνει με το νόμο περί ευθύνης Υπουργών. Μαζί τον αλλάξαμε όλα τα κόμματα της Βουλής, τον βελτιώσαμε σε σχέση με το παρελθόν και τώρα πάλι θέλει δραστικές αλλαγές. Είναι, όμως, ένα θέμα που συνδέεται με τη συνταγματική αναθεώρηση και θέλω να πιστεύω ότι ο διάλογος για τη συνταγματική αναθεώρηση που θα αρχίσει από όποιον έχει τις τύχες της χώρας από την επόμενη διακυβέρνηση, θα είναι ένας νηφάλιος και ψύχραιμος διάλογος, γιατί χρειάζονται μεγάλες τομές γενικά στο πολιτικό μας σύστημα, αλλά και στο νόμο περί ευθύνης Υπουργών.
Θα τα κάνουμε όλα αυτά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με αφετηρία το γεγονός ότι ο θεσμός των εξεταστικών επιτροπών και των προανακριτικών επιτροπών στη χώρα μας χρεοκόπησε από δικούς μας λόγους και ότι εδώ χρειάζονται ριζικές αναθεωρήσεις. Δεν απέδωσε ποτέ τα αναμενόμενα αποτελέσματα στην ιστορική του διαδρομή μετά τη μεταπολίτευση. Ας κάνουμε, λοιπόν, τη γενναία αυτοκριτική μας και ας μπούμε σε γενναίες ρυθμίσεις για εκεί που χρειάζονται αυτές οι επιτροπές, που είναι κυρίως τα θέματα που συνδέονται με μεγάλα πολιτικά ζητήματα της χώρας, όπως ήταν ο φάκελος της Κύπρου ή τα θέματα των υποκλοπών κλπ. Το γεγονός ότι φέραμε το ρόλο της δικαιοσύνης στη Βουλή ήταν ένας από τους λόγους αποδυνάμωσης του πολιτικού μας συστήματος και γενικότερα της δημοκρατικής μας λειτουργίας.
Όλα αυτά τα λέω και τα είπα και στους Έλληνες δικαστές. Οι εκκρεμότητες του παρελθόντος πρέπει να λήξουν όχι με ταφόπλακα, αλλά με αντικειμενική, με δίκαιη δίκη, αλλά και σύντομα. Αυτό, όπως σας είπα και προηγουμένως, γίνεται.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Αγωνιώ και συνεργάζομαι μαζί σας. Συνεργάζομαι μαζί σας και αγωνιώ, όπως όλοι σας, για να σταθεί η χώρα μας ζωντανή, για να υπάρξει οικονομική επιβίωση όλων των Ελλήνων και να βάλουμε το δυνατό συντομότερο τη χώρα μας σε μια προοπτική ελπίδας και ανάπτυξης.
Η νέα Κυβέρνηση, η Κυβέρνηση Παπαδήμου και ο προϋπολογισμός που σήμερα όλοι θα ψηφίσουμε-και αναφέρομαι σε όλους όσους στηρίζουν αυτήν την Κυβέρνηση, θα ήθελα να την ψήφιζαν και τα άλλα κόμματα που πιστεύουν στην ευρωπαϊκή πορεία του τόπου, που πιστεύουν στο ευρώ, δυστυχώς διάλεξαν άλλους δρόμους, δεν πειράζει-είναι μια καλή αρχή. Ας το κρατήσουμε ως ένα κεκτημένο. Ας συνεργαστούμε όλοι μαζί για το καλό της πατρίδας και το λαού μας.
Σας ευχαριστώ.