Μιλτιάδης Ηλ. Παπαϊωάννου*

22 Χρόνια από τον Ανδρέα Παπανδρέου

Είχα την τύχη και την τιμή να είμαι κοντά στον Ανδρέα Παπανδρέου από το 1974 μέχρι τον θάνατό του. Διατηρώ ζωντανές αναμνήσεις και έντονα συναισθήματα. Δεν επιχειρώ σήμερα μια συνολική αποτίμηση της τεράστιας προσφοράς του στη χώρα και το λαό. Κοινός είναι ο τόπος ότι ο Ανδρέας αγαπήθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, όσο κανένας άλλος πολιτικός ηγέτης στη νεότερη ιστορία της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και σήμερα, είκοσι και ένα χρόνια μετά το θάνατό του, σε έρευνες της κοινής γνώμης θεωρείται ως ο καλύτερος Πρωθυπουργός της νεότερης Ελλάδας. Είναι επίσης  γνωστό ότι σήμερα στο χώρο της δημοσιογραφίας και της αυτοαποκαλούμενης πνευματικής ελίτ, υπάρχουν συνειδητοί διαστρεβλωτές των γεγονότων και της ιστορικής μνήμης. Ανάμεσα σ’ αυτούς υπάρχουν πολλοί που στην επιδίωξή τους να δώσουν διαχρονικό «συγχωροχάρτι» στις δυνάμεις της συντήρησης, για όσα συμβαίνουν σήμερα στον τόπο, κυρίως για την περίοδο της   «εγκληματικής» διακυβέρνησης της χώρας από τον τελευταίο Καραμανλή, ισχυρίζονται ότι για όλα τα δεινά του τόπου φταίει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Χρησιμοποιούν   πλαστά στοιχεία.  Παραποιούν τα γεγονότα. Τον καταγγέλλουν ως «μεγάλο λαϊκιστή». Ότι είναι ο αποκλειστικά υπεύθυνος για το υψηλό χρέος της χώρας.  Επιχειρούν ανούσιες συγκρίσεις ακόμη και με έναν από τους χειρότερους Πρωθυπουργούς της χώρας, όπως είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Λαϊκιστής φυσικά δεν είναι όποιος επαγγέλθηκε στη χώρα μας την ΑΛΛΑΓΗ. Γιατί αλλαγή στη χώρα έγινε. Ο Ανδρέας  δεν κορόιδεψε τον λαό. Ακύρωσε στην πράξη την θεωρία της «ψωροκώσταινας». Έδωσε αξιοπρέπεια στη χώρα, αλλά και στην συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, που μέχρι τότε ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής. Αρκεί να θυμηθούμε την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Την δημιουργία στη χώρα μιας ευημερούσας μεσαίας τάξης. Ισχυρίζονται ότι ο Ανδρέας υπήρξε λαϊκιστής, γιατί δεν πραγματοποίησε το σύνθημα του «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» και  «Έξω οι βάσεις του θανάτου». Για δυο κορυφαία ζητήματα που αναθεώρησε τις θέσεις του, με ευθύνη προς όφελος της χώρας, κάτω από τις επιταγές της νέας πραγματικότητας. Γιατί ο Ανδρέας δεν ήταν μόνο οραματιστής, ήταν και ρεαλιστής. Ήταν αληθινός. Δεν ήταν ψεύτης.

Γράφω σήμερα γιατί   εξοργίζομαι με αναφορές και συγκρίσεις που έγιναν  και γίνονται σε βάρος του, με αφορμή δυο κυρίως γεγονότα.  

1. Με τον θάνατό του Κ. Μητσοτάκη επιχειρήθηκε, από τους ίδιους  κονδυλοφόρους, μια ατεκμηρίωτη κατασυκοφάντηση  του Ανδρέα. Δεν έμειναν σε θεμιτές νεκρολογίες μόνον για τον εκλιπόντα.  Τους υπενθυμίζω μόνον ότι  ο Κ. Μητσοτάκης οργάνωσε δίκη εναντίον του, με το βασικό ερώτημα   «πού βρήκε τα λεφτά ο Ανδρέας για να χειρουργηθεί στο   Χέφιλντ; Τέτοιο κατάντημα. Ο Ανδρέας πανηγυρικά αθωώθηκε. Με ρητή αναφορά ότι τα νοσήλια δεν τα πλήρωσε ο Κοσκωτάς. Λίγα χρόνια μετά, όταν στον Κ. Μητσοτάκη ασκήθηκε τεκμηριωμένη ποινική δίωξη για τις υποθέσεις των υποκλοπών και την πώληση της ΑΓΕΤ – ΗΡΑΚΛΗΣ, ο Ανδρέας ανέστειλε την ποινική δίωξη, γιατί όπως ο ίδιος είχε πει «θέλει να βάλει τέρμα στο διχασμό». Δεν τον ενδιέφερε η αντεκδίκηση. Ο Ανδρέας υπηρέτησε με συνέπεια την εθνική συμφιλίωση. Γιατί ο  Ανδρέας ήταν πατριώτης και μεγαλόψυχος. 
2. Ο Ανδρέας, με πίκρα συνήθιζε να λέει «Ουδείς πιο αχάριστος από τους ευεργεθέντες». Αν ζούσε,   θα έβλεπε δυστυχώς σήμερα  πολλά από τα πολιτικά του τέκνα, ευεργετηθέντα από το ΠΑΣΟΚ, να πρωταγωνιστούν στη διάλυσή του. Θεσιθήρες, αχάριστοι και καιροσκόποι. Πιστεύω ότι θα συμμεριζόταν και τη δική μου εκτίμηση ότι το ΠΑΣΟΚ, κυρίως «έπεσε από μέσα». Θα είχε όμως την πίστη ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ξανασηκωθεί, γιατί το ιστορικό του φορτίο είναι μεγάλο. Θα ζητούσε νέους αγώνες, για να γίνει και πάλι το ΠΑΣΟΚ  από τους πρωταγωνιστές των πολιτικών εξελίξεων της χώρας.

Προσπαθώ τέλος, να  δώσω εξηγήσεις γιατί τόσο φανατισμός, γιατί τόση χολή εναντίον του Ανδρέα. Μια εξήγηση πιστεύω ότι αντέχει στη βάσανο της λογικής. Οι εκφραστές της συντηρητικής παράταξης  ποτέ δεν του συγχώρεσαν ότι είναι ο βασικός συντελεστής αμφισβήτησης της διαχρονικής κυριαρχίας της στη χώρα. Με την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ και με το ότι ένωσε την  μεγάλη δημοκρατική παράταξη της χώρας, που είναι και  το μεγάλο ζητούμενο της περιόδου που διανύουμε. Πολλοί είναι και οι απέναντι, στο ιδεολογικό ρεύμα που  εισήγαγε στη χώρα με τη δυναμική της κεντροαριστεράς. Πρέπει και αυτό να αμφισβητηθεί. Το επιτάσσουν οι σκοπιμότητες της συγκυρίας. Γιατί φρονούν ότι ο τόπος πρέπει να κυβερνηθεί από μια δεξιά ή  κεντροδεξιά κυβέρνηση. Η ιστορική αμφισβήτηση του Ανδρέα φρονούν ότι τους «βολεύει».

Ας γνωρίζουν όμως οι υβριστές  και συκοφάντες ότι ο Ανδρέας το «ραντεβού με την ιστορία» το έχει κερδίσει. Θετικά  και ανεξίτηλα.  Χωρίς ποτέ ο ίδιος να ενδιαφερθεί για την υστεροφημία του. Χωρίς την αναζήτηση αγιογράφων και μαυσωλείων. Χωρίς να πλουτίσει ο ίδιος και η οικογένειά του. Κοιμάται ήρεμος στο πρώτο νεκροταφείο ανάμεσα στους κοινούς θνητούς, στο λαό που υπηρέτησε με ξεχωριστή συνέπεια και ευαισθησία.