Σημεία Παρέμβασης στο Πολιτικό Συμπόσιο του ΙΣΤΑΜΕ03-09-2013 |
Σημεία παρέμβασης στο Πολιτικό-Επιστημονικό Συμπόσιο του ΙΣΤΑΜΕ «Ανδρέας Παπανδρέου»
με θέμα: Από την μεταπολίτευση στην κρίση Ι Από την κρίση στην ανασυγκρότηση.
Το ΠΑΣΟΚ και η ελληνική πραγματικότητα 1974-2014.
1. Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε, για πολλά χρόνια, ο κύριος εκφραστής της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης. Η προσφορά του στη χώρα και το λαό είναι τεράστια. Τώρα διανύει την χειρότερη περίοδο του. Έχει χάσει την κινητήρια δύναμη της σαραντάχρονης πορείας του. Την ιδεολογία, τις αξίες του. Τα λαϊκά στρώματα δεν το εμπιστεύονται. Έχει κρίση αξιοπιστίας. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι πνέει τα λοίσθια. Και είναι πολλοί εκείνοι που επιθυμούν και εργάζονται για να εξαφανισθεί από τον πολιτικό χάρτη της χώρας. Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια.
2. Ένας νέος πολιτικός κύκλος. Η σοσιαλδημοκρατία.
Προσωπικά πιστεύω ότι ο παραδοσιακός πολιτικός κύκλος του ΠΑΣΟΚ έκλεισε. Το ΠΑΣΟΚ , όμως, δεν πέθανε. Είναι εδώ. Και είναι η ώρα της μετεξέλιξης του. Με την αναζήτηση μιας νέας σύγχρονης ταυτότητας ιδεολογικού προσανατολισμού, οργανωτικής δομής και διαφορετικής πολιτικής λειτουργίας. Με μια φράση η αναζήτηση των όρων της ιστορικής του συνέχειας. Και πρώτος όρος είναι να ξανακερδίσουμε την χαμένη εμπιστοσύνη των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων. Χωρίς αυτό δεν υπάρχει μέλλον για το ΠΑΣΟΚ. Το εγχείρημα είναι πολύ δύσκολο ιδιαίτερα σε μια περίοδο απονομιμοποίησης της πολιτικής, αλλά και της κυβερνητικής συνεργασίας του με την Νέα Δημοκρατία.
Στις πολιτικές προτεραιότητες του ΠΑΣΟΚ, αυτήν την περίοδο, πρέπει να είναι:
Η σύγχρονη κοινωνική διαστρωμάτωση πρέπει να αναλυθεί και να προσδιορισθούν με σαφήνεια οι σχέσεις μας με τις δυνάμεις της εργασίας, τα μεσαία στρώματα (όσα υπάρχουν) και τις υγιείς δυνάμεις της παραγωγής. Η αναζήτηση και η οικοδόμηση των κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών, στόχο θα έχει την αμφισβήτηση των σημερινών δεδομένων, όχι με όρους ανούσιας και εφήμερης τηλεοπτικής αντιπαράθεσης, αλλά με αναφορά στους εθνικούς στόχους και τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Είναι η ώρα να διαμορφώσουμε νέες σχέσεις εμπιστοσύνης με τους άνεργους, τους φτωχούς, τους αδύναμους, και όχι με τους διαχρονικά κρατικοδίαιτους. Με την μεσαία τάξη, αυτήν που οδηγήσαμε στην κοινωνική ωριμότητά της, τα προηγούμενα χρόνια. Η ανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ έχει ως προϋπόθεση και τον προσδιορισμό των όρων μιας νέας πολιτικής λειτουργίας, που θα την ονόμαζα αναγέννηση της πολιτικής.
3. Η συμμετοχή μας στην Κυβέρνηση.
Στις σημερινές έκτακτες και δραματικές συνθήκες που βιώνει η χώρα μας επιτελούμε το εθνικό και κοινωνικό μας χρέος. Η κρίση και ο κίνδυνος χρεοκοπίας δεν έχουν οριστικά ξεπερασθεί. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει αν η χώρα δεν έχει πρωτίστως πολιτική σταθερότητα. Επιβάλλεται, όμως, να ξεκαθαρίσουμε με σαφήνεια τους όρους και τις προϋποθέσεις στήριξης της κυβέρνησης. Σήμερα υπάρχει σύγχυση. Οι πολίτες πιστεύουν ότι συμμετέχουμε και στηρίζουμε το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Ότι είμαστε το συμπλήρωμά της. Αυτή είναι η εικόνα μας. Προέχει η ανάδειξη της συμμετοχής σ’ ένα κοινό πρόγραμμα, εντός των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί από το «μνημόνιο».
Πρέπει, επίσης, με έμφαση να σημειώνουμε ότι η όποια αισιοδοξία και ελπίδα για «το αύριο της χώρας» στηρίζεται στο δικό μας έργο. Η Νέα Δημοκρατία σήμερα υλοποιεί, τις δικές μας μεγάλες αποφάσεις και επιλογές. Ο συνεπής σήμερα κ. Σαμαράς είναι ο βασικός συντελεστής του ανιστόριτου και επικίνδυνου διαχωρισμού των Ελλήνων σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς». Το κόμμα των «Ανεξαρτήτων Ελλήνων» είναι δικό του δημιούργημα.
Πρέπει, τέλος, να ξεκαθαρίσουμε ότι η συνεργασία μας με τη Νέα Δημοκρατία είναι τακτικού χαρακτήρα. Για τη «σωτηρία της χώρας» και την έξοδο από την κρίση. Ότι άλλες είναι οι στρατηγικές μας επιλογές, αφού διαφορετικό είναι το ιδεολογικό μας πλαίσιο και το πολιτικό μας σχέδιο.
Αυτές είναι οι μεγάλες αλήθειες, που πρέπει να τις μάθουν, να τις γνωρίζουν όλοι οι Έλληνες πολίτες. Αυτό το δύσκολο έργο είναι έργο της ηγεσίας, των στελεχών, και των μελών του ΠΑΣΟΚ.
4. Το ΠΑΣΟΚ σήμερα.
Στις βασικές του προτεραιότητες είναι:
Και η αναζήτηση των προϋποθέσεων για τη διαμόρφωση ενός νέου κοινωνικού και πολιτικού συνασπισμού εξουσίας στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας.
Ο συγκεκριμένος στόχος δεν μπορεί να είναι μόνον υπόθεση του ΠΑΣΟΚ. Αλλά και χωρίς το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να γίνει. Είναι υπόθεση και όλων των οργανωμένων εκφράσεων και κινήσεων που δρουν ή προβληματίζονται στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας σήμερα στη χώρα μας (προτιμώ τον όρο σοσιαλδημοκρατία που έχει ιδεολογικό και αξιακό περιεχόμενο, από τον όρο κεντρο-αριστερά που αναφέρεται σε ορολογία πολιτικής γεωγραφίας). Ο μέχρι σήμερα σχετικός διάλογος εξαντλείται στην έκφραση των επιθυμιών. Δεν έχει «κορμό». Είναι χωρίς ουσία. Δεν έχει αποτελέσματα.
Η επιτυχία του συγκεκριμένου στόχου έχει ως προϋπόθεση το ΠΑΣΟΚ να καταθέσει ρεαλιστικές προτάσεις, και να διαμορφώσει τους όρους έναρξης ενός ουσιαστικού διαλόγου, με όλους, χωρίς αποκλεισμούς.
Ξεκινώ με το αυτονόητο. Η χώρα έχει ανάγκη από ένα ισχυρό, σύγχρονο, μεγάλο συνασπισμό εξουσίας, στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και της κεντροαριστεράς. Η παρουσία του συνδέεται με την αποτελεσματική λειτουργία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Με τον στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης, της κοινωνικής συνοχής και της οικοδόμησης του νέου κοινωνικού κράτους. Το πρώτο κρίσιμο ερώτημα, εδώ, που δυστυχώς δεν έχει πειστική απάντηση, είναι:
Ποιός είναι ο ρόλος και το περιεχόμενο της σοσιαλδημοκρατίας σήμερα; Στην Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα με τις δικές της ιδιαιτερότητες; Σε μια περίοδο μεγάλης ύφεσης και οικονομικής κρίσης τεραστίων διαστάσεων; Στο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης αλλά και των σημερινών συσχετισμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Χωρίς απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα, το εγχείρημα δεν έχει καμία τύχη.
Μην ξεχνάμε, όμως, ότι το σύνολο σχεδόν της Ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας είναι σήμερα σε κρίση. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλούν και γράφουν ότι έχει έλθει «το τέλος της Ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας». Στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης εμφανίζεται ως θεατής των εξελίξεων. Οι αξίες και οι θέσεις της θεωρούνται απηρχαιωμένες. Είναι αυτονόητο ότι δεν συμφωνώ με τις συγκεκριμένες θέσεις. Το τέλος των ιδεολογιών θα έλθει μαζί με το τέλος της ιστορίας, δηλαδή ποτέ. Όμως, τα επιμέρους ερωτήματα χρειάζονται απαντήσεις και πρέπει, να δοθούν, όσο δύσκολα και αν είναι. Και πρέπει να δοθούν όχι στο πεδίο των επιθυμιών, ιστορικών αναφορών ή των παραδοσιακών ιδεολογιών στο δίπολο αριστερά–δεξιά. Οι απαντήσεις πρέπει να δοθούν στα πρακτικά ζητήματα. Στο «πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής». Και μέχρι σήμερα ρεαλιστικές απαντήσεις δεν υπάρχουν. Δεν έχουν δοθεί. Φυσικά χρειάζεται ο οραματικός λόγος καθώς και η ανάληψη γενικών πρωτοβουλιών για μια κοινωνία ισότητας, δικαιοσύνης, ελευθερίας και αλληλεγγύης. Σήμερα, όμως, επιβάλλεται να δοθούν απαντήσεις στο μεγάλο πρόβλημα των οικονομικών ανταγωνισμών και πρωτίστως, πάνω στον πυρήνα του σημερινού κεντρικού προβλήματος που είναι ο προσδιορισμός των ρεαλιστικών πολιτικών για την αντιμετώπιση της πολύμορφης κρίσης. Χωρίς την επεξεργασία και διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στόχων διαφορετικών πολιτικών από εκείνες των νεοφιλελεύθερων ή των δεξιών κομμάτων, αναγέννησης, συνεργασίας των κινήσεων και δυνάμεων που δρουν στη χώρα μας στο όνομα της σοσιαλδημοκρατίας ή κεντρο-αριστεράς, αλλά και χωρίς τη συμπόρευση με την Ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, το εγχείρημα της συνεργασίας, όπως ανέφερα, δεν έχει καμία τύχη.
5. Ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι σχέσεις μας.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι σήμερα το μεγάλο κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας και της κεντροαριστεράς στη χώρα μας είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, δεν έχει σχέση με την σοσιαλδημοκρατία. Με δική του επιλογή. Αυτό καταγράφεται στο καταστατικό του, στη δομή και στους στόχους του. Στο θολό ιδεολογικό του πλαίσιο, στις αρχές και τις λειτουργίες που τον διέπουν.
Η μεγάλη και έντονη παρουσία του στα πολιτικά πράγματα της χώρας είναι, όμως, πραγματικότητα. Κινείται στο πλαίσιο του ευρύτερου δημοκρατικού χώρου και είναι η αξιωματική αντιπολίτευση. Είναι ένα κόμμα που διεκδικεί την εξουσία στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού μας πολιτεύματος. Γι’ αυτό είναι λάθος, την ώρα που η χώρα μας έχει ως ιστορική αναγκαιότητα την ευρύτερη δυνατή συνεννόηση όλων των πολιτικών δυνάμεών της, ο οξύς τρόπος αντιμετώπισής του. Η αλήθεια είναι ότι η ηγεσία του, σε καθημερινή βάση, επιδιώκει την οξύτητα, θέτει διχαστικά διλήμματα. Δεν πρέπει, όμως, να τους ακολουθήσουμε στην λάθος πολιτική τους. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να επιδιώκει σε σταθερή βάση το άνοιγμα διαύλων επικοινωνίας και διαλόγου.
Η νέα διαίρεση των Ελλήνων σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς» είναι ψεύτικη, είναι χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο και ως αποτέλεσμα έχει την ενίσχυση της ακροδεξιάς, των φασιστικών δυνάμεων. Είναι ένας επικίνδυνος και ανιστόριτος διαχωρισμός. Η ισχυρή παρουσία της «Χρυσής Αυγής» με μετατοπίσεις ψηφοφόρων από όλα τα κόμματα και όχι μόνον από τη Νέα Δημοκρατία είναι υπαρκτός κίνδυνος για την δημοκρατική πορεία της χώρας. Δεν είναι λίγοι, εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η χώρα απειλείται από έναν νέο εθνικό διχασμό. Και είναι αυτός ένας επιπλέον λόγος, που το ΠΑΣΟΚ πρέπει να έχει ως κεντρική του επιλογή τη συνεννόηση και το διάλογο, και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή του η επιλογή υπηρετεί τον στόχο της εθνικής λαϊκής ενότητας που πρέπει να είναι μια σταθερή μας πολιτική. Είναι κίνηση δύναμης και όχι αδυναμίας. Η αναζήτηση διαύλων επικοινωνίας και διαλόγου, μπορεί να γίνει πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα, όπως είναι η αναθεώρησή του Συντάγματος, ο εκλογικός Νόμος, η λειτουργία του Κράτους, η αντιμετώπιση των φαινομένων βίας και ρατσισμού κ.λ.π. Έτσι, οικοδομείται ο μεγάλος στόχος της εθνικής συνεννόησης. Έτσι, διασφαλίζεται και το μέλλον της πολιτικής σταθερότητας στη χώρα.
6. Η χώρα μας σήμερα. Το σχέδιο ανασυγκρότησης.
Σήμερα η χώρα μας δεν έχει καμία σχέση με το χθες. Τις προηγούμενες δεκαετίες ο λαός μας έζησε περίοδο ευημερίας που όμως συνοδεύτηκε από κατάρρευση του συστήματος αξιών. Σήμερα είμαστε σε παρακμή. Η συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας υποφέρει. Είναι σε θυμό και απόγνωση. Η κρίση έχει πάρει τα χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης. Είναι ηθική, πολιτική, θεσμική και οικονομική. Και η οικονομική κρίση θα έχει διάρκεια. Το φαινόμενο της «μαζικής ανεργίας» θα μας συνοδεύει για πολλά χρόνια. Η αντιμετώπιση της κρίσης δεν θα γίνει μόνον μέσα από τα προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης και τα «μνημόνια».
Η Ελλάδα χρειάζεται ένα μακρόπνοο σχέδιο ανασυγκρότησης, μια νέα ρεαλιστική μεταρρυθμιστική ατζέντα. Εδώ χρειάζεται πρωτίστως καθαρή αποτύπωση της σημερινής κατάστασης και ρεαλιστικές προτάσεις για την παραγωγή, την ανάπτυξη, το εισόδημα και την αναδιανομή του, την αλληλεγγύη. Το πώς θα επαναθεμελιωθεί το Κράτος Πρόνοιας. Το πώς θα δοθούν απαντήσεις στο μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας και της φτώχειας. Το πώς και το πότε η Ελλάδα θα πορευθεί χωρίς «μνημόνια» και χωρίς πολιτικές λιτότητας. Για το ΠΑΣΟΚ το έργο είναι πολύ δύσκολο τόσο για τη διαμόρφωση του σχεδίου όσο για την επικοινωνία του. Και αυτό γιατί σήμερα και κάτω από τις συγκεκριμένες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες είμαστε υποχρεωμένοι να συγκυβερνάμε με το μεγάλο κόμμα της δεξιάς, της Νέας Δημοκρατίας. Να εφαρμόζουμε τις ίδιες πολιτικές στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που έχουμε αναλάβει με το μνημόνιο και τις δανειακές συμβάσεις. Λογική συνέπεια ο προσδιορισμός του ΠΑΣΟΚ ως σοσιαλιστικού ή έστω ως κεντροαριστερού κόμματος να μην γίνεται αποδεκτός από την μεγάλη πλειοψηφία του λαού, κυρίως από παραδοσιακά μας στελέχη και μέχρι σήμερα ψηφοφόροι μας. Οι όποιες προτάσεις του, να αντιμετωπίζονται με δυσπιστία από τους πολίτες και ιδιαίτερα τους νέους, τους άνεργους και όσους οικονομικά υποφέρουν. Και αυτοί είναι οι πολλοί. Και γι’ αυτό οι όποιες πολιτικές μας πρωτοβουλίες έχουν έντονο το στοιχείο της δυσπιστίας.
Σ’ αυτά επιχειρεί να δώσει μια πρώτη απάντηση το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης της χώρας. Όμως, δεν πείθει. Γιατί είναι περισσότερο ένα διακηρυκτικό κείμενο. Δεν είναι ένα οικονομικό και παραγωγικό σχέδιο. Χρειάζεται αναλυτική επεξεργασία. Θέλει πολλά περισσότερα στοιχεία τεκμηρίωσης. Ένα εθνικό σχέδιο περιλαμβάνει στρατηγικές μακράς πνοής αλλά και βραχυπρόθεσμους στόχους άμεσης εφαρμογής.
Στους βασικούς στόχους ενός προοδευτικού σχεδίου εθνικής ανασυγκρότησης πρέπει να είναι και η ανάδειξη ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της λιτότητας είναι αδιέξοδες. Ευνοούν, έτσι, τον λαϊκισμό και τη βία. Φαινόμενα που οδηγούν στον εκφασισμό των κοινωνιών, που σήμερα το βιώνει η ελληνική κοινωνία και που είναι η σύγχρονη απειλή για τη δημοκρατία. Τα κοινωνικά αλλά και τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες των πολιτών είναι σε κίνδυνο. Και είναι αυτός ο λόγος, που οι δυνάμεις «του συνταγματικού τόξου» και ομαλότητας, πρέπει να αναζητήσουν πεδία συνεργασίας για την αντιμετώπισή του.
7. Τα αίτια της εθνικής μας κρίσης. Οι ευθύνες.
Τα αίτια για τη σημερινή κατάσταση είναι πολλά και διαχρονικά. Οι πραγματικές τους διαστάσεις δεν έχουν αναδειχθεί. Ο δημόσιος λόγος είναι επιφανειακός με έντονα τα στοιχεία του λαϊκισμού. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα αποφανθεί αντικειμενικά. Το σημερινό, όμως, αποτέλεσμα είναι ότι τα έχει χρεωθεί όλα ή σχεδόν όλα το ΠΑΣΟΚ. Σχεδόν όλοι αναφέρονται, μόνον στα λάθη της κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου. Αγνοούνται ή υποβαθμίζονται κρίσιμα γεγονότα και μεγάλες αλήθειες.
Ότι οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος είναι διαχρονικές και ανάγονται σε βάθος χρόνου. Έρχονται από το παρελθόν και αφορούν το σύνολο των πολιτικών κομμάτων και των ηγεσιών της χώρας, πολιτικών, πνευματικών, δικαστικών, συνδικαλιστικών κ.λ.π. Σε κάθε περίπτωση η σημερινή κρίση είναι το αποτέλεσμα του ότι,
8. Οι επιλογές της Κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου.
Βασική επιλογή ήταν η διαμόρφωση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης που στηρίζεται στο «σύμφωνο αλληλεγγύης». Χωρίς τον μηχανισμό στήριξης, η χώρα μας θα είχε ήδη χρεοκοπήσει, με την κυριολεκτική του όρου έννοια. Θα υπήρχε από τα πράγματα στάση πληρωμών. Τον Μάιο του 2010 θα είχε συντελεσθεί μια εθνική καταστροφή. Η χώρα με τις τότε δύσκολες και οδυνηρές αποφάσεις της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, κρατήθηκε και παραμένει όρθια.
Οι αποφάσεις, οι τότε και οι σήμερα, δεν είχαν και δεν έχουν καμία σχέση με την ιδεολογία μας. Με το προεκλογικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ. Ένα πρόγραμμα που έπασχε στην αφετηρία του, αφού δεν είχε λάβει υπόψη του τα πραγματικά δεδομένα της ελληνικής και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι ευθύνες μας εδώ είναι μεγάλες. Οι οδυνηρές αποφάσεις ήλθαν ως αποτέλεσμα ανάγκης, εθνικής σωτηρίας της χώρας. Στο κρίσιμο ερώτημα αν τότε υπήρχαν άλλες επιλογές, δεν έχουν μέχρι σήμερα δοθεί πειστικές απαντήσεις.
Στη διαχείριση της κρίσης έγιναν λάθη και κακοί πολιτικοί χειρισμοί από όλους, από όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, όπως:
Σε σχέση, όμως, με το παρελθόν επιμένω ότι πρέπει να προσδιορισθούν τα αίτια και οι ευθύνες με τον πλέον αντικειμενικό τρόπο. Για το λόγο αυτό η Βουλή των Ελλήνων πρέπει σύντομα και σε κατάλληλο χρόνο, να προχωρήσει στη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τη διερεύνηση της εξέλιξης του δημοσίου χρέους και των δημοσιονομικών μεγεθών από το 1974 μέχρι σήμερα. Της σχετικής συζήτησης και απόφασης πρέπει να προηγηθεί αναλυτική καταγραφή και ανάλυση των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων από ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων. Ο σχετικός διάλογος πρέπει να εδράζεται στα στοιχεία και όχι στον πολιτικό λόγο των υπερβολών, της διαστρέβλωσης και του λαϊκισμού. Είναι η ώρα οι Έλληνες πολίτες με σεβασμό στην αλήθεια να μάθουν πως φθάσαμε ως εδώ. Πού ανήκουν και πώς επιμερίζονται οι ευθύνες. Είναι ένα ιστορικό μας χρέος. Να κλείσουμε τους λογαριασμούς μας με το παρελθόν. Να κοιτάξουμε μπροστά.
9. Το έργο του ΠΑΣΟΚ.
Οι αναφορές στην ιστορική προσφορά του στον τόπο και το λαό υπηρετούν την αρχή ότι «πολιτική χωρίς μνήμη δεν υπάρχει». Δίνουν απαντήσεις στους συνειδητούς διαστρεβλωτές της σύγχρονης πολιτικής μας ιστορίας. Πρέπει, όμως, να γίνονται με κριτική αποτίμηση. Με τη δύναμη της αλήθειας. Με παράθεση στοιχείων. Χωρίς ίχνος υπερβολής και ωραιοποιήσεων. Ο δρόμος του ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι δρόμος προς τα εμπρός. Η δύναμή του έρχεται όμως από το παρελθόν. Από το ιδεολογικό και αξιακό πλαίσιο αναφοράς του. Από το έργο του. Από τη μεγάλη του συμβολή στον εκδημοκρατισμό του κράτους και των θεσμών. Στην εθνική συμφιλίωση, στην ανάπτυξη και την οικοδόμηση κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα. Στην ανακατανομή του Εθνικού Προϊόντος, στη μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων και τη δημιουργία μιας μεγάλης και ευημερούσας μεσαίας τάξης. Το νέο δεν έρχεται από το πουθενά. Ο συνολικός απολογισμός είναι ότι το ΠΑΣΟΚ είναι υπερήφανο για την ιστορία του, για τη διαδρομή του.
Επιβάλλεται να γίνεται αναφορά και στα λάθη μας. Τα διαχρονικά και τα πρόσφατα. Για το πώς φθάσαμε ως εδώ. Ως χώρα και ως κόμμα. Με γνήσια αυτοκριτική. Η αυτογνωσία είναι η προϋπόθεση για τη διόρθωση, την αλλαγή πολιτικής συμπεριφοράς και δράσεων, για την μη επανάληψη. Η αυτοκριτική τότε και μόνον έχει αξία. Διαφορετικά καταλήγει σε αυτομαστίγωμα. Είναι ο καλός τροφοδότης της παραπολιτικής και της συνειδητής δημοσιογραφικής στρέβλωσης. Φαινόμενο που ενδημεί στη χώρα μας. Ο τρόπος λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και ιδιαίτερα των περισσοτέρων πολιτικών εκπομπών, εκτός των άλλων, συνέβαλαν καθοριστικά στην επικράτηση του άκρατου λαϊκισμού, στην αποδυνάμωση των δημοκρατικών μας θεσμών στην σημερινή οικονομική κατάσταση. Αυτό είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο του σύγχρονου δημόσιου βίου μας, που πρέπει να βρει τη λύση του. Δυστυχώς ως κυβέρνηση μείναμε μόνον στις διαπιστώσεις.
Επιχειρώ, σήμερα, την καταγραφή των μεγάλων λαθών μας, αν και γνωρίζω την κακοποίηση της διαχείρισής τους, από «έγκριτους» και μη «έγκριτους» διαμορφωτές της κοινής γνώμης.
Με τις επιλογές τους άνθρωποι μικροί, μετριότητες, βρέθηκαν σε μεγάλες θέσεις (Υπουργοί, Γενικοί Γραμματείς, Διοικητές Οργανισμών). Και δυστυχώς πολλοί από αυτούς διαχειρίστηκαν τις τύχες της χώρας στη πιο κρίσιμη περίοδο της. Σήμερα ο Πρόεδρός του, ο Ε. Βενιζέλος, οφείλει να προσδιορίσει τη λειτουργία του κόμματος με βάση τα διδάγματα του παρελθόντος. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα «προς αποφυγήν».
Σήμερα κάποια στελέχη του, πρέπει να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι ο ιστορικός τους κύκλος έχει κλείσει. Κάποιοι από αυτούς επιλέγουν διασπαστικές πρακτικές. Αποστασιοποιούνται από κρίσιμες αποφάσεις στις οποίες ήταν συμμέτοχοι, γιατί έτσι νομίζουν ότι θα ικανοποιήσουν τις μελλοντικές, ή τις προσωπικές τους φιλοδοξίες. Ανακηρύσσονται με τη βοήθεια του αμαρτωλού μιντιακού συστήματος της χώρας ως αυθεντίες. Η ιστορία διδάσκει ότι ματαιοπονούν, ότι αυτοακυρώνονται. Είναι η ώρα επαναπροσδιορισμού της θέσης τους και ο στόχος για τη συγκρότηση του εγχειρήματος της κεντρο-αριστεράς, τους παρέχει μια μεγάλη ευκαιρία.
Η αναφορά στα λάθη και τις αδυναμίες του ΠΑΣΟΚ δεν ακυρώνει τις συντηρητικές και διαχειριστικές πολιτικές που υπηρέτησε η Νέα Δημοκρατία τα χρόνια διακυβέρνησης της χώρας, ιδιαίτερα της τελευταίας περιόδου, που ήταν καταστροφικές για τη χώρα και το λαό. Δεν αναφέρομαι σε αυτές γιατί διαχρονικά απεχθάνομαι τις λογικές των «συμψηφισμών».
10.Ανανέωση.
Το ΠΑΣΟΚ και ο νέος συνασπισμός εξουσίας της σοσιαλδημοκρατίας πρέπει να ανασυγκροτηθούν μόνον μέσα από μια βαθειά ανανέωση. Ανανέωση προγραμματική και ηλικιακή. Η ανανέωση είναι πρωτίστως πολιτική διαδικασία. Είναι η προσαρμογή της πολιτικής στις σύγχρονες ανάγκες ανάπτυξης των θεσμών, της οικονομίας, της κοινωνίας.
Η επιλογή της ανανέωσης για να έχει αποτελέσματα πρέπει να έχει και έντονη σηματοδότηση. Οι χθεσινοί και σημερινοί πρωταγωνιστές πρέπει να μείνουμε στην άκρη. Χρειαζόμαστε έναν νέο πολιτικό συνασπισμό εξουσίας, κυρίως με νέους πρωταγωνιστές. Είναι η ώρα των νέων και άφθαρτων. Των νέων και ικανών. Των νέων που έχουν ήθος και ειλικρινά επιθυμούν να ενταχθούν στην πολιτική στο στόχο υπηρέτησης του δημοσίου και όχι «του ιδίου» συμφέροντος.
Εδώ, όμως, πρέπει να προσέξουμε και να αποφύγουμε «τον επικίνδυνο ηλικιακό διαχωρισμό». Στελέχη που με τους αγώνες, το ήθος, και τη συνολική τους προσφορά και διαδρομή, τίμησαν το λειτούργημά τους, πρέπει να είναι ουσιαστικά συμμέτοχοι της νέας προσπάθειας χωρίς να διεκδικούν πρωταγωνιστικούς ρόλους.
11.Η παρουσία μου.
Για την επιτυχία των παραπάνω στόχων είμαι διαθέσιμος να συμβάλλω, ως απλό μέλος του ΠΑΣΟΚ, ως πολίτης ξεχωριστής ευθύνης, χωρίς ν’ αναζητώ θέσεις και ρόλους. Χωρίς προκαταλήψεις. Για ένα νέο ξεκίνημα, για μια νέα αρχή. Το έργο είναι δύσκολο. Πολύ δύσκολο. Το γνωρίζω. Το οφείλουμε, όμως, στην πατρίδα μας και στη νέα γενιά της. Κρινόμαστε τώρα, για όσα πράξαμε και για όσα δεν πράξαμε. Πολλές φορές η κριτική σε βάρος μας είναι άδικη. Αυτό, όμως, δεν έχει ιδιαίτερη αξία. Ακριβοδίκαιη κρίση σε περιόδους φτώχειας και ανέχειας του λαού δεν υπάρχει. Το κρίσιμο είναι το πώς θα κριθούμε ιστορικά. Το πώς θα διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια μας. Το πώς λειτουργεί η συνείδησή μας.
|